اندازه‌گیری کیفی
كروماتوگراف گازي ( Gas Chromatography )
گاز طبيعي توليد شده از منابع مستقل گازي و يا از چاه‌هاي نفتي (گازهاي همراه نفت) استخراج مي‌‌شد. امروزه موضوع اندازه‌گيري كيفي گاز بيش از پيش اهميت داشته و كيفيت گاز بر ميزان كميت گاز نيز اثر مستقيم مي‌گذارد.
بنابراين تمامي گازهاي استحصالي از ميادين مختلف كشور، جهت استفاده بايستي از لحاظ كيفيت گاز مورد آناليز قرار گرفته و درصد تركيبات آن در محدوده‌ي استاندارد شركت ملي گاز باشد. يكي از تجهيزاتي كه كيفيت تركيبات اصلي گاز طبيعي را آناليز مي‌كند، آنالايزر كروماتوگراف گازي مي‌باشد.
كروماتوگرافي فني است كه در آن اجزاي سازنده يك مخلوط بر اساس سرعت‌هاي عبور متفاوت در يك فاز ساكن از هم جدا مي‌گردند. علت سرعت‌هاي متفاوت، جذب سطحي، نقطه جوش يا اندازه مولكولي مي‌تواند باشد.
“كروماتوگرافي” لغتي يوناني به معني “رنگ نگاري” است كه تركيبي از دو واژه ” “Chromos به معني رنگ و “grophein” به معني نوشتن است. در سال ۱۹۰۳ اولين بار از اين روش براي جداسازي مواد رنگي استفاده شد كه اين كار توسط ميخائيل تسوت انجام گرفت.
گاز طبيعي شيرين مجموعه‌اي از تركيبات هيدروكربن‌ها مانند: متان، اتان، پروپان، بوتان، پنتان، هگزان و تركيبات سنگين‌تر، و تا حدودي اكسيژن، نيتروژن، دي اكسيد كربن و تركيبات سولفوردار مي‌باشد. اين تركيبات توسط آنالايزرهاي كروماتوگرافي گاز جداسازي و در صد مولي هريك از تركيبات فوق تعيين مي‌شود.
كروماتوگراف‌هاي گازي امروزي يك تجهيز مدرن است كه با كامپيوتر كنترل مي‌شود و همه كارهاي گزارش‌گيري و محاسبات اتوماتيك انجام مي‌گيرند.
اكثر كروماتوگراف‌هاي گازي مدرن شامل ۴ بخش هستند:
- واحد تامين گاز GAS SUPPLY UNIT
- واحد نمونه‌گيري SAMPLING UNIT
- واحد ستون‌ها COLUMN UNIT
- واحد آشكارساز DETECTOR UNIT
بر گرفته از كتاب كروماتوگراف گازي ( مولف : رضا موسي زاده ) واحد آموزش شركت ملي گاز ايران